mgr Monika Błażejewska

Nauczyciel języka angielskiego

Doradca metodyczny ds. języków obcych

Analiza ankiety - Autorytet nauczyciela

Jak wszyscy wiemy dobrą szkołę tworzą nauczyciele i uczniowie, dlatego tak ważna jest współpraca między nimi. Uczniowie chętnie współpracują z nauczycielem mającym większy autorytet, łatwiej też przyjmują wskazówki dotyczące wiedzy lub zachowania od nauczyciela cieszącego się wśród nich dużym autorytetem.

Aby stwierdzić, co zdaniem uczniów naszego Zespołu Szkół, najbardziej wpływa na tworzenie autorytetu nauczyciela, przeprowadziłam ankietę badającą w/w problem wśród uczniów klas drugich różnych typów szkół. Badaniem opinii objęto 64 uczniów z dwóch klas drugich.

Pytania dotyczyły: cech osobistych nauczyciela, takich jak wygląd, ubiór czy poziom i styl wypowiedzi, umiejętność kierowania klasą w czasie lekcji, doboru odpowiednich technik nauczania oraz postawy nauczyciela.

Wyniki uzyskane z analizy ankiet stanowią ciekawy materiał.

1. Cechy osobiste

1.1 Wygląd

Jeżeli chodzi o cechy osobiste, to 35 uczniów, czyli 55 % uważa za ważny lub bardzo ważny wygląd nauczyciela, natomiast 29 uczniów, czyli 45 % uważa wygląd nauczyciela za mało ważny lub jest im to obojętne.

1.2. Sposób ubierania.

Okazuje się, że dla 39 uczniów, czyli 60 % ważne lub bardzo ważne jest to jak się ubiera nauczyciel, natomiast 25 uczniów, czyli 40 % uważa tę cechę za mało ważną lub obojętną .

1.3. Umiejętność posługiwania się językiem polskim.

Jeśli chodzi o następną cechę osobistą nauczyciela, czyli umiejętność posługiwania się językiem polskim, to aż 55 uczniów, czyli 86 % uważa ją za ważną lub bardzo ważną. Tylko 9 uczniów, czyli 14 % twierdzi, że jest to obojętne lub nieważne.

1.4. Charakter

Uczniowie mieli wymienić najważniejsze ich zdaniem cechy charakteru nauczyciela.

Wśród najważniejszych i najczęściej wymienianych znalazły się: zaradność, poczucie humoru oraz to, że nauczyciel powinien być obiektywny, spokojny, zawsze uśmiechnięty, szczery i wyrozumiały.

Rzadziej wymieniane cechy to odpowiedzialność, sztuka porozumiewania się z uczniem, umiejętność nakłaniania uczniów do rozwoju zainteresowań, inteligencja i kultura osobista.

Tylko kilku uczniów wymieniło prawdomówność, tolerancję, szacunek do uczniów i kompetencje w swoim przedmiocie.

2. Kierowanie klasą w czasie lekcji.

2.1.Organizacja pracy na lekcji.

Umiejętność organizacji pracy na lekcji to bardzo istotny składnik autorytetu nauczyciela - 48 uczniów, czyli 75 % badanych uważa ją za ważną i bardzo ważną. Tylko 16 uczniów, czyli 25 % uważa, że jest to dla nich obojętne lub mało ważne.

2.2. Korzystanie z pomocy dydaktycznych.

Częstotliwość korzystania z pomocy dydaktycznych istotnie wpływa na pozytywny wizerunek nauczyciela. 33 uczniów, czyli 52 % wymieniło tę cechę jako ważną i bardzo ważną, a dla 31, czyli 48 % jest to obojętne lub nieważne.

2.3. Sprawiedliwość w ocenianiu.

Co do tej cechy panuje wśród uczniów całkowita zgodność odnośnie jej znaczenia 53 uczniów, czyli 83 % uważa ją za bardzo ważną, a pozostałe 17 % za ważną.

2.4. Rozbudzanie zainteresowania przedmiotem.

Zdaniem uczniów jest to znacząca cecha nauczyciela. 54 uczniów, czyli 84 % uważa ją za ważną lub bardzo ważną, a tylko 16 % ma do niej stosunek obojętny lub uważa za nieważną.

2.5. Stosunek nauczyciela do klasy (jaki powinien być?)

Wśród odpowiedzi udzielanych przez uczniów dominują następujące:

· nauczyciel i uczniowie powinni czuć się w swoim towarzystwie dobrze

· nauczyciel powinien być sprawiedliwy

· powinien być wyrozumiały

· powinien być przyjacielski

· powinien podchodzić do klasy z dystansem.

2.6. Rozwiązywanie konfliktów w klasie.

Cecha ta jest postrzegana przez uczniów jako bardzo istotna. 50 uczniów, czyli 78 % wyróżnia ją jako ważną, a tylko 14, czyli 22 % ma do niej stosunek obojętny lub nie postrzega jej jako ważnej.

3. Techniki nauczania.

3.1. Przygotowanie do lekcji.

Okazuje się, że uczniowie doceniają dobre przygotowanie nauczyciela do lekcji.

55 uczniów, czyli 86 % uważa, iż jest to ważne lub bardzo ważne. 14 % nie docenia tej cechy, ale tylko 1 osoba twierdzi, że jest ona nieważna.

3.2. Trzymanie się programu.

Cecha ta nie jest tak doceniana przez uczniów jak pozostałe. 36 uczniów, czyli 59% uważa ją za ważną, natomiast dla 28, czyli 44 % jest ona obojętna lub mało ważna.

3.3. Znajomość przedmiotu.

Zdecydowana większość uczniów docenia tę cechę nauczyciela. Dla 52 uczniów, czyli 81% jest ona ważna i bardzo ważna, dla 12 uczniów, czyli 11% jest to sprawa obojętna.

3.4. Pracowitość.

Jak wynika z ankiety pracowitość to dla uczniów istotna cecha, choć nie dla wszystkich najważniejsza. 49 uczniów, czyli 76% uważa ją za ważną i bardzo ważną, natomiast 15, czyli 24% nie dostrzega jej znaczenia lub jest im to obojętne.

3.5. Stosowanie różnych sposobów przekazywania wiedzy tak, aby dotarła do ucznia.

Dla ankietowanych jest to bodaj najistotniejsza sprawa. Dla 35 uczniów, czyli 55% uznało ją za bardzo ważną.

Zupełnie nieważna jest ona tylko dla 1 osoby. Dla 20% jest to sprawa obojętna, prawdopodobnie nie doceniają oni aktywnych metod nauczania.

4. Postawa zawodowa nauczyciela.

4.1. Umiejętności zawodowe.

Wśród składników postawy zawodowej nauczyciela poziom umiejętności zawodowych jest bardzo wysoko oceniany przez uczniów. 59 z nich, czyli 93% oceniło tę cechę jako bardzo ważną i ważną. Tylko 7% nie docenia jej znaczenia.

4.2. Stosunki uczniów z rodzicami.

Okazuje się, że dla uczniów nie jest obojętne w jakich stosunkach pozostają nauczyciele z ich rodzicami. Dla 43 z nich, czyli 70% są one ważne i bardzo ważne. Zaledwie 30% nie docenia ich znaczenia.

4.3. Poglądy na nauczanie i wychowanie.

Zdecydowana większość ankietowanych uznała, że jest to bardzo istotna cecha.

49 uczniów, czyli 77% uważa ją za ważną i bardzo ważną, a tylko dla 15, czyli 23% jest ona obojętna lub nieważna.

4.4. Poglądy na życie i świat.

Okazuje się, ze poglądy nauczyciela na życie i świat są dość istotne dla uczniów.

42 z nich, czyli 65% uważa ją za ważną bądź bardzo ważną. Natomiast dla 35% ankietowanych jest to obojętne lub mało ważne.

4.5. Miejsce i rola nauczyciela w szkole.

Z analizy odpowiedzi na to pytanie wynika, że miejsce i rola nauczyciela w szkole jest dla uczniów dość ważnym wyznacznikiem jego autorytetu.41 uczniów, czyli 64% postrzega to jako ważne i bardzo ważne. Dla pozostałych 36% jest to obojętne lub nie przywiązują do tego wagi.

4.6. Działalność pozalekcyjna i pozaszkolna

Okazuje się, że na temat tego obszaru działalności nauczyciela zadania są podzielone, dla 32 uczniów, czyli 25% ankietowanym jest to obojętne, a pozostałe 25% twierdzi, że jest to nieważne.

Reasumując wyniki można stwierdzić, że dla zdecydowanej większości uczniów zarówno obraz wizualny nauczyciela, jego stosunek do uczniów, postawa osobista i zawodowa, jak i jakość oraz sposób prowadzenia lekcji są sprawami bardzo ważnymi.

Wszystkie te cechy, gdy są odbierane pozytywnie przez uczniów, składają się na autorytet nauczyciela. One właśnie powodują, że jedni nauczyciele cieszą się dużym, a inni mniejszym autorytetem wśród swoich uczniów.

Spośród wszystkich badanych cech, najwięcej, bo aż 93% respondentów wymienia jako ważną postawę zawodową nauczyciela, następnie 87% wskazuje na wielką wagę komunikatywności w przekazywaniu wiedzy, na trzecim miejscu wskazywane przez 86% ankietowanych są – przygotowanie do lekcji i umiejętność posługiwania się językiem polskim.

Kolejne ważne cechy tworzące autorytet nauczyciela to: sprawiedliwość w ocenianiu, umiejętność rozbudzania zainteresowań poznawczych i perfekcyjna znajomość swojego przedmiotu oraz pracowitość nauczyciela.

Stosunkowo najmniej, bo 55% wymieniło jako ważny bądź bardzo ważny wygląd nauczyciela, co świadczyć może o dojrzałości sądów uczniowskich.

Myślę, że przedstawiona analiza przyczyni się do lepszego zrozumienia mechanizmów powstawania autorytetu nauczyciela, a być może ułatwi również jego tworzenie.